Przejdź do głównej zawartości

Polifonia renesansu i estońskie hymny ludowe na Wawelu

 Wóz z sianem – tryptyk Hieronima Boscha archiwum Filharmonii Krakowskiej
Polifonia renesansu i estońskie hymny ludowe będą rozbrzmiewać w najbliższą środę w Sali Senatorskiej w ramach cyklu Wieczór Wawelski. Gościć będziemy  estoński zespół wokalny Heinavanker z Tallinna, specjalizujący się w wykonawstwie sakralnej muzyki dawnej.

Nazwa zespołu zainspirowana została słynnym tryptykiem Hieronima Boscha (1453-1516). To wyjątkowe dzieło sztuki przedstawia wielki wóz siana pędzący przez świat dręczony agonią i podążający ku zagładzie. By uleczyć ziemskie cierpienie, anioły ze szczytu wozu posyłają jednak w świat piękną muzykę. Od 1996 roku funkcję dyrektora artystycznego pełni Margo Kölar z Estońskiej Akademii Muzycznej. Heinavanker cechuje bardzo spójne, jednorodne i łagodne brzmienie głosów. 


Prowadząca zespół Margo Kölar tak pisze o muzyce składającej się na program koncertu 
Estońskie religijne pieśni ludowe lub popularne chorały powstały w wyniku religijnej odnowy społeczności wiejskiej. Większość z tekstów została zaczerpnięta z luterańskiego zbioru hymnów. Melodie zostały jednak rozbudowane w taki sposób, że są prawie nie do poznania, zwłaszcza że  często bywają bardzo pomysłowo ozdobione. Pieśni te, częściowo improwizowane, są wykonywane przez cały zespół.

Kamieniem węgielnym inspirującej i trudnej do zdefiniowania muzyki Johannesa Ockeghema (ok. 1417-1497) jest niezwykła równowaga pomiędzy ukrytymi matematycznymi konstrukcjami, a pozornie spontanicznymi liniami melodycznymi, które w istocie opierają się na tych konstrukcjach, ale wymykają się ich ramom. Ockeghem jest kompozytorem, którego twórczość stanowi ukoronowanie muzycznych idei epoki i tym samym tworzy przeciwwagę dla niej w kolejnym pokoleniu, które będzie już preferowało ścieżki bardziej klarowne. Od współczesnych śpiewaków utwory Ockeghema wymagają tak wiele, że ich wykonywanie uważane jest za próbę odwagi. „Sam maestro ostatecznie pracował z tymi samymi śpiewakami przez czterdzieści lat” – wzdychają eksperci, odkładając nuty z powrotem do szuflady.


Pod koniec koncertu usłyszymy jeden z najstarszych i najbardziej charakterystycznych przykładów kultury estońskiej: przedchrześcijańską runiczną pieśń Loomiselaul (Stworzenie) z Kadriny. Jest to pieśń o ptaku, który wije gniazdo w zagrodzie, składa jaja, wysiaduje je i wydaje na świat potomstwo. Jedno z piskląt staje się słońcem, drugie księżycem, trzecie gwiazdą, a czwarte tęczą. Ten tradycyjny utwór wokalny prawdopodobnie pochodzi sprzed wielu tysięcy lat. Rozpoznajmy w nim podstawowe cechy pieśni runicznej np. otwierający rym, ośmiostopowe poetyckie metrum trocheiczne czy dialog między przodownikiem i chórem.

Koncert więc zapowiada się obiecująco. Polecam również stronę internetową zespołu Heinavanker, gdzie można posłuchać fragmentów utworów.
 
Wieczór Wawelski
11. 05. 2011 środa godzina 19.30
Sala Senatorska na Wawelu

 
Program:
 

·        Estoński hymn ludowy z Pärnu-Jaagupi 
Estonian folk hymn from Pärnu-Jaagupi
Ma Tänan Sind
(Dzięki Ci Panie / We thank you, O Lord)



·        Johannes Ockeghem (ok. 1417–1497)
Salve Regina 


·        Ave Maria graduał / Graduale (Łuk. 1:28,42,34,35)


·        Estoński hymn ludowy z Hiiumaa
Estonian folk hymn from Hiiumaa
Mu Süda Ärka Üles
(Przebudź się moje serce / Awake up, my heart)



·        Estoński hymn ludowy z Kolga-Jaani 
Estonian folk hymn from Kolga-Jaani
Au Kiitus Olgu Igavest
(Chwała na wysokości Bogu / Glory to God in the highest)



·        Johannes Ockeghem – Credo


·        Veni Creator Spiritus hymn


·        Oh Jumal Looja Püha Vaim
(Przybądź Duchu święty / Come Creator Spirit)

***


·        Estoński hymn ludowy z Suur-Pakri 
Estonian folk hymn from Suur-Pakri
Rahva Õnnistegija
(Przybądź teraz Zbawicielu /
Now come, Saviour of the gentiles)


·        Johannes Ockeghem – Sanctus


·        Estoński hymn ludowy z Vormsi
Estonian folk hymn from Vormsi
Oh Jeesus, Sinu Valu
(O Głowo, coś skrwawiona / O Head full of blood and wounds)


·        Estoński hymn ludowy z Vormsi 

Estonian folk hymn from Vormsi
Mu Mano Tulge Latse
(Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie / Let the children come to me)



·        Johannes Ockeghem - Agnus Dei



·        Estoński hymn ludowy z Vormsi
Estonian folk hymn from Vormsi
Kas Sureb Nii Mu Kõige Armsam Elu
(Czy to moje najdroższe życie kona w ten sposób? /Is my dearest life dying like that?)



·        Estońska przedchrześcijańska pieśń runiczna z Ambli

Estonian pre-Christian runic song from Ambla
Loomiselaul

(Stworzenie świata / The Creation)

Zespół wokalny HEINAVANKER (Estonia)

Margo KÕLAR tenor, dyrektor artystyczny
Eve KOPLI sopran
Kadri HUNT alt
Anto ÕNNIS tenor
Taniel KIRIKAL baryton
Vambola KRIGUL bas 

Komentarze

  1. Piękne!!!! Szkoda, że dopiero teraz się dowiaduję :( Z chęcią bym się wybrała na ten koncert i posłuchała Ockeghem'a w wykonaniu tego zespołu, ale niestety nie mogę, bo w tym czasie mam bardzo ważne spotkanie.

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Orkiestrownik

Co to takiego Orkietrownik? Nie jest to kierownik orkiestry, ani żadne wymyślne urządzenie do strojenia orkiestry, lecz rewelacyjny internetowy, multimedialny przewodnik po orkiestrze symfonicznej. Mówiąc w skrócie Orkiestrownik to cykl nagrań edukacyjnych, na które składa się 18 filmowych etiud o instrumentach orkiestry. Orkiestrownik powstał jako wspólne przedsięwzięcie Instytutu Muzyki i Tańca oraz Narodowego Instytutu Audiowizualnego, do programu tego zostali zaproszeni muzycy tworzący jedną z najlepszych polskich orkiestr - Sinfonię Varsovię. Celem projektu, realizowanego m.in dla potrzeb ogólnopolskiego Programu  filharmonia/ostrożnie, wciąga!!!  jest pokazanie fenomenu tak wielkiego organizmu, jakim jest orkiestra symfoniczna oraz przedstawienie ról i znaczenia poszczególnych instrumentów. Nagrania tych filmów, odbyły się w siedzibie Orkiestry Sinfonia Varsovia. Strona internetowa projektu znajduje się pod tym - linkiem . Po wejściu na stronę ukazuje nam się graficzny pr

Acis i Galatea – premierowo w Operze Krakowskiej

W ramach XV Letniego Festiwalu Opery Krakowskiej będziemy dziś świadkami premierowego przedstawienia utworu George’a Friedricha Haendla – Acis i Galatea . Jest to wyjątkowa, bardzo rzadko grywana „mała opera”, zwana przez kompozytora serenatą, której pierwowzór powstał w 1708 roku w Neapolu, gdzie utwór został zamówiony z okazji zaślubin księcia Tolomeo Saverio Gallo.    Haendel sięgnął do libretta, które źródłem swym tkwi w mitologicznej opowieści o dwojgu kochanków. Sycylijski śmiertelnik, pasterz Acis i nimfa morska Galatea kochają się, jednak Acis ma groźnego rywala w postaci cyklopa Polifema (którego później pokona Odyseusz). Zaleca się on w niezgrabny sposób do Galatei. Ostrzeżenia ze strony chóru nimf i pasterzy, jak również prośby Galatei i rada Damona pozostają daremne: Acis wyzywa olbrzyma do walki. W czasie, kiedy kochankowie przysięgają sobie wieczną miłość, cyklop Polifem ujrzawszy parę zakochanych zaczął ich ścigać. Galatea uciekła wskakując do

"Zmartwychwstanie" II Symfonia c-moll Gustawa Mahlera

Mahlerowskie katharsis II Symfonia „Zmartwychwstanie” była chyba pierwszym utworem Gustawa Mahlera z pośród twórczości tego kompozytora jaki usłyszałem, była to miłość od pierwszego wejrzenia i trwa niezmiennie do dziś, co się potwierdziło na wczorajszym koncercie. Po raz kolejny uzmysłowiłem sobie jak wspaniałe jest to dzieło, dla mnie chyba najwspanialsza z wszystkich symfonii.    Ta muzyka zwłaszcza w kulminacyjnych momentach daje odczucie wzniosłości, majestatu. Mahler dosięgną tu ekstremów, jego kontrasty są porażające i mogą wywołać u słuchacza poczucie duchowego wstrząsu bliskiego temu, które miały wywoływać antyczne greckie tragedie czyli katharsis – oczyszczającego umysł człowieka.   Doskonała instrumentacja, bardzo dramatyczna narracja muzyczna, bogactwo inwencji melodycznej i pomysłów kompozytorskich, (o których twórcy współczesnej muzyki filmowej mogliby tylko pomarzyć), to najważniejsze atuty twórczości Mahlera.   II Symfonia „Zmartwychwstanie