Triumf piękna i muzyki nad czasem - Misteria Paschalia

Występ znakomitego włoskiego zespołu Il Giardino Armonico pod dyrekcja Giovanni Antoniniego zainaugurował X. już edycję festiwalu Misteria Paschalia 2013. Już od dziesięciu lat w Wielkim Tygodniu zjeżdżają do Krakowa największe sławy wykonawstwa muzyki dawnej, prezentując wspaniałe dzieła muzyki głównie barokowej.

fot. Grzegorz Ziemiański, www.fotohuta.pl

 

Pierwszego dnia festiwalu mieliśmy przyjemność wysłuchać młodzieńcze oratorium Haendla odmienne od typowego wzoru znanego z dzieł takich jak Mesjasz. Il Trionfo del Tempo e del Disinganno nie posiada monumentalnych chórów i rozbudowanych skomplikowanych fug, bardziej przypomina operę (choć bez ruchu scenicznego i scenografii), w brzmieniu orkiestry oraz partiach wokalnych słychać wyraźnie młodzieńczy: żar, żywioł, nonszalancję niemal nieokrzesanie w szafowaniu dźwiękami, przywodzące na myśl szalone partie z Dixit Dominus. Oratorium to oparte zostało na dość prostym tekście o charakterze moralitetu czterech solistów prezentuje cztery alegorie: Prawdy, Czasu, Urody i Przyjemności.

 

W roli Przyjemności (Piacere) wystąpiła fenomenalna Julia Lezhneva – pochodząca z Rosji sopranistka o niemal nadludzkich zdolnościach wokalnych, zachwycała słuchaczy z jednej strony wirtuozowskimi popisami w arii Un pensiero nemico di pace, z drugiej zaś liryzmem wypowiedzi w Lascia la spina. Znakomicie w roli Czasu (Il Tempo) sprawdził się Krystian Adam Krzeszowiak – młody polski tenor, robiący coraz większa karierę, jego głos urzekał, pełnią brzmienia i niezwykłą dźwięcznością. Nie jest to jeszcze głos na poziomie Lezhnevy czy Mingardo, ale zaprezentował się bardzo dobrze. W rolę Prawdy (Disinganno) wcieliła się słynna Sara Mingardo, która w tym utworze nie miała trudnych popisowych partii, prezentowało za to bardzo stonowaną partię, wyważoną emocjonalnie – hipnotyzując swym pięknym głosem o nieco ciemnej, ciepłej barwie.  Główną postać oratorium Piękność (La Bellezza) przedtswiała Roberta Invernizzi, doskonale znana publiczności tego festiwalu, która zabrzmiała jak zwykle wspaniale, choć chyba pozostała nieco w cieniu bezkonkurencyjnej Julii Lezhnevy.

 

Jak pisze Ewa Obniska we wprowadzeniu do koncertu z książki programowej: „Tekst libretta nawiązuje do tych (…) oratoriów, które są całkowicie pozbawione akcji, ukazują postaci alegoryczne i oddają się rozważaniom o charakterze moralistycznym. (…) rozprawa pomiędzy Czasem (Tempo), Prawdą (Disinganno) i Przyjemnością (Piacere), która jest w istocie walką o duszę Piękności (Bellezza), daleko wykracza poza zwyczajową (niewyszukaną) propagandę, popularną w ruchu kontrreformacyjnym. To raczej rozważania o charakterze egzystencjalnym, dotyczące nieubłaganego upływu czasu, bezlitośnie niszczącego wszelkie piękno ziemskie, uchwytne zmysłowo. Próżno Piacere (Przyjemność) przysięga Piękności (Bellezza), że zawsze z nią będzie – starczy spojrzeć w „lustro prawdy” (a nie „lustro iluzji”), by zobaczyć, co faktycznie pozostało z minionej urody. Jedyna trwała piękność zatem to ta duchowa, która nie przemija.”

 

W haendlowskim Il Trionfo del Tempo e del Disinganno ostatecznie zwycięża Czas i Prawda nad przemijalną Urodą i ulotną Przyjemnością, jednakże jego dzieło zabrzmiało w pełni blasku i piękna, a przyjemności płynącej ze znakomitego wykonania nie przyćmił upływ czasu niemal 300 lat od powstania tego oratorium. Pokazuje to, iż piękno tej muzyki tkwi nie tylko w wirtuozowskich popisach  partii wokalnych i lirycznych melodiach, lecz jest głębszej natury i nie szkodzi mu upływ czasu, a spojrzenie w „lustro prawdy” ukazuje prawdziwe nieprzemijalną wartość tej muzyki. 

Reportaż z gali jublileuszowej
 

Misteria Paschalia
Poniedziałek, 25 marca 2013 r., Filharmonia im. K. Szymanowskiego w Krakowie
George Frideric Handel Il Trionfo del Tempo e del Disinganno  

Wykonawcy  

La Bellezza: Roberta Invernizzi – sopran 
Piacere: Julia Lezhneva – sopran 
Disinganno: Sara Mingardo – kontralt 
Il Tempo: Krystian Adam Krzeszowiak – tenor   
Il Giardino Armonico 
Giovanni Antonini – dyrygent