Przejdź do głównej zawartości

Twórczość Krzysztofa Pendereckiego. Od genezy do rezonansu.


Nakładem Wydawnictwa Akademii Muzycznej w Krakowie ukazała się kolejna znakomita publikacja muzykologów z „Krakowskiej Szkoły Teoretycznej” zatytułowana Twórczość Krzysztofa Pendereckiego. Od genezy do rezonansu.

Jest to obszerna, zbiorowa praca analityczna wydawana w kolejnych zeszytach, których do tej pory wyszło już cztery, a całość zaplanowana jest na siedem tomów. Zbiór tych studiów zamyka pewien ważny okres pracy autorów, śledzących od lat i analizujących dogłębnie twórczość Krzysztofa Pendereckiego. Praca ta jest owocem projektu badawczego sfinansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, który został zrealizowany w latach 2004-2007 w Katedrze Teorii i Interpretacji Dzieła Muzycznego w Akademii Muzycznej w Krakowie pod kierunkiem prof. dra hab. Mieczysława Tomaszewskiego.

Całość podzielona została na siedem tomów, a każdy z nich obejmuje pewien okres drogi twórczej według periodyzacji jaką przyjął ów zespół badawczy. Kolejne fazy mają ukazać czytelnikowi etapy ewolucji twórcy Trenu i VIII Symfonii „Pieśni przemijania”. Każdy z zeszytów zawiera bardzo wnikliwe analizy kompozycji Pendereckiego, ułożonych chronologicznie od debiutu w latach pięćdziesiątych po dziś dzień, a twórczość jego rozpatrywana jest w szerokim kontekście kulturowym i widziana od genezy do recepcji i rezonansu. 

Autorami analiz są znakomici znawcy tej twórczości: Mieczysław Tomaszewski, Regina Chłopicka, Teresa Malecka, Józef Rychlik i wielu innych teoretyków muzyki i kompozytorów związanych z „Krakowską Szkołą Teoretyczną”. Artykuły przygotowywane zostały w oparciu o główne założenia metody „Interpretacji integralnej” autorstwa Mieczysława Tomaszewskiego: w centrum rozważań autorów znalazły się dzieła muzyczne rozpatrywane w kontekście organicznym, od genezy koncepcji twórczej do recepcji, pozwalającej na spojrzenie na dzieło sztuki z możliwie najszerszej perspektywy.

Dotychczasowe cztery zeszyty obejmują następujące etapy twórczości: Tom 1. Początki i „mocne wejście” 1953-1960, zawierający kompozycje, którymi Penderecki zadebiutował, posiadające już w sobie zalążek jego indywidualności. Tom 2. Czas prób i doświadczeń 1960-1966, ukazuje pierwsze przeobrażenia i poszukiwania, owocujący takimi ważnymi utworami jak: Tren – Ofiarom Hiroszimy, Wymiary czasu i ciszy, Polymorphia, Fluorescencje, De natura sonoris I, są to niejako ikony polskiego sonoryzmu. Tom 3. Przełom i pierwsza synteza 1966-1971, to etap ważnych kompozycji do wielkich testów religijnych: Pasja wg. Św. Łukasza, Jutrznia, Dies irae. Tom 4. Interludium: lata sublimacji 1972-1975, ten środkowy okres przynosi takie dzieła jak: I Symfonia, Magnificat, Przebudzenie Jakuba.

Już niedługo należy spodziewać się kolejnego tomu analiz kompozycji Krzysztofa Pendereckiego. Cały zbiór tych studiów stworzy bardzo ważną, nietypową monografię twórczości widzianą okiem wielu naukowców. Wielość ta jest bez wątpienia atutem tej pracy, gdyż twórczość Pendereckiego w swej różnorodności wymaga pewnej dozy specjalizacji w poszczególnych jej odsłonach.

Twórczość Krzysztofa Pendereckiego. Od genezy do rezonansu.

Wydawnictwo Akademii Muzycznej w Krakowie
Kraków 2010
Tomy: I, II, III, IV (z VII zaplanowanych)
Format B5
ISBN 978-83-87182-94-6

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Orkiestrownik

Co to takiego Orkietrownik? Nie jest to kierownik orkiestry, ani żadne wymyślne urządzenie do strojenia orkiestry, lecz rewelacyjny internetowy, multimedialny przewodnik po orkiestrze symfonicznej. Mówiąc w skrócie Orkiestrownik to cykl nagrań edukacyjnych, na które składa się 18 filmowych etiud o instrumentach orkiestry. Orkiestrownik powstał jako wspólne przedsięwzięcie Instytutu Muzyki i Tańca oraz Narodowego Instytutu Audiowizualnego, do programu tego zostali zaproszeni muzycy tworzący jedną z najlepszych polskich orkiestr - Sinfonię Varsovię. Celem projektu, realizowanego m.in dla potrzeb ogólnopolskiego Programu  filharmonia/ostrożnie, wciąga!!!  jest pokazanie fenomenu tak wielkiego organizmu, jakim jest orkiestra symfoniczna oraz przedstawienie ról i znaczenia poszczególnych instrumentów. Nagrania tych filmów, odbyły się w siedzibie Orkiestry Sinfonia Varsovia. Strona internetowa projektu znajduje się pod tym - linkiem . Po wejściu na stronę ukazuje n...

"Zmartwychwstanie" II Symfonia c-moll Gustawa Mahlera

Mahlerowskie katharsis II Symfonia „Zmartwychwstanie” była chyba pierwszym utworem Gustawa Mahlera z pośród twórczości tego kompozytora jaki usłyszałem, była to miłość od pierwszego wejrzenia i trwa niezmiennie do dziś, co się potwierdziło na wczorajszym koncercie. Po raz kolejny uzmysłowiłem sobie jak wspaniałe jest to dzieło, dla mnie chyba najwspanialsza z wszystkich symfonii.    Ta muzyka zwłaszcza w kulminacyjnych momentach daje odczucie wzniosłości, majestatu. Mahler dosięgną tu ekstremów, jego kontrasty są porażające i mogą wywołać u słuchacza poczucie duchowego wstrząsu bliskiego temu, które miały wywoływać antyczne greckie tragedie czyli katharsis – oczyszczającego umysł człowieka.   Doskonała instrumentacja, bardzo dramatyczna narracja muzyczna, bogactwo inwencji melodycznej i pomysłów kompozytorskich, (o których twórcy współczesnej muzyki filmowej mogliby tylko pomarzyć), to najważniejsze atuty twórczości Mahlera.   II Symfoni...

Siedem odsłon Stefana Kisielewskiego część VI

Pisarz Wszechstronność Stefana Kisielewskiego jest zadziwiająca, właściwie był to człowiek „renesansowy”. Często powtarza się jego słynne powiedzenie o tym, iż mnożył się poprzez dzielenie i rzeczywiście im bardziej był podzielony pomiędzy różne aktywności tym więcej go było. Właśnie przez tak szeroką działalność osoba Kisielewskiego rozpoznawalna jest zarówno w sferach literackich jaki muzyczny, politycznych oraz biznesowych.   Kisielewski w świecie literackim przebywał od dziecka, pochodził z rodziny o bogatych tradycjach literackich, nic więc dziwnego, że i on zaczął tworzyć. Do pisania w czasie wojny zachęcał go przyjaciel – Czesław Miłosz, który też pomógł mu w debiucie, polecając go wydawcy. Powstała wtedy pierwsza powieść Kisielewskiego Sprzysiężenie . Wydana została dopiero po wojnie i od razu wywołał skandal. Mariusz Urbanek w swej monografii rodu Kisielewskich tak pisze:   W grudniu 1946 roku, (…) ukazało się Sprzysiężenie. Powieść stała s...